«ДИЛӘФРҮЗ» ТЕАТРЫНДА - «СӨЕМБИКӘ-ХАНБИКӘ»
Мәскәү «Диләфрүз» татар халык театры режиссеры Диләфрүз ханым ДЕЖУРОВА-ХӘЙРУЛЛИНА тормыш иптәше Станислав Дежуров белән Идел буйлап сәяхәт вакытында теплоход Самарада тукталыш ясаганда шәһәр буенча экскурсиягә бармыйча, «Бердәмлек»кә килгәннәр иде. Моңа гаҗәпләнәсе дә юк. Диләфрүз ханым белән без күптәннән танышлар һәм дуслар ич. Моннан берничә ел элек аның турында газетабызда тәфсилле язма да бастырып чыгарган идек. Бу юлы очрашканда да вакыт бик кыска, ә яңалыклар күп булганга, һич кенә сөйләшеп туя алмадык. Элеккеге очрашудан соң шактый вакыт үтеп киткән икән шул.
Диләфрүз Хәйруллина-Дежурова - үзе бер театр ул. Казанда туып, татар мәктәбендә укып чыккан кыз биредәге университетта татар теле һәм әдәбияты бүлеген тәмамлаганнан соң, биш ел мәктәптә татар теле укыта. Бер үк вакытта ул Казан театр училищесында читтән торып укып, режиссер белгечлеген дә ала, соңрак Казанның бер Мәдәният сараенда Диләфрүз ханым халык театры белән дә җитәкчелек итә.
1975 елда тәвәккәлләп Мәскәүгә күчеп килгәч, баштан Зур театр музеенда фәнни хезмәткәр булып эшли, аннан 189 санлы мәктәптә балаларга татар теле укыта һәм шунда «Балачак» дип аталган үзенең беренче милли ансамблен оештырып җибәрә.
Диләфрүз ханым Хәйруллина Мәскәүнең «Туган тел» татар җәмгыяте эшчәнлегендә дә актив катнашып, биредә сабантуйлар, татарча кичәләр оештыруны башлап йөрүчеләрнең берсе була.
Ниһаять, 1986 елда аның тырышлыгы белән Мәскәүдә «Диләфрүз» дигән татар театры оештырыла. Диләфрүз ханым күп вакыт сценарийларын үзе яза, аларны үзе үк сәхнәгә куя, шунда үзе дә уйный. Тора-бара ире Станислав Дежуровны, кызы Гөлнара Лиханованы да җәмәгать эшләренә тарта. Мәскәүнең төрле почмакларында яшәүче татарлар балалары белән «Диләфрүз» театры куйган спектакльләргә бик теләп йөри башлыйлар.
Диләфрүз Хәйруллина-Дежурова үзенең театры белән илебезнең төрле шәһәрләрендә булып, татар сәнгатен пропагандалау белән шөгыльләнә. Аның театрында һәвәскәрләр дә, еш кына Шәүкәт Биктимеров, Дания Нуруллина, Равил Шәрәфиев, Әмир Камали кебек профессиональ актерлар да чыгыш ясый. Театр танылган язучы Мәдинә Маликова белән дә хезмәттәшлек итә.
Менә быел Бөек Җиңүнең 65 еллыгына багышлап, «Диләфрүз» театры «Театр язы» фестивале кысаларында Мәдинә Маликованың «Сөембикә-ханбикә» дип аталган драма әсәрен сәхнәгә куя да инде.
«Сөембикә-ханбикә» спектакленең премьерасы Мәскәүнең «Театр Луны» бинасында зур уңыш белән үтә. Театр залы тамашачылар белән тулы булып, татар җәмәгатьчелеге профессиональ актерларның да, һәвәскәрләрнең дә чыгышын бик тә җылы каршылый. ГИТИСны тәмамлаган Ленария Хаҗиеваның Ханбикә ролен оста итеп башкаруын спектакльнең зур уңышы дип атарга мөмкиндер, мөгаен.
Башка актерлар да – студентлар, эшмәкәрләр, бик тырышып уйнап, үзләрен тик уңай яктан гына күрсәтәләр. Театр оештырылганнан бүгенге көнгә кадәр аның сәхнәсеннән төшмәгән Түбән Новгород якларында туып үскән чын мишәр кызы Хамисә Хөсәенованы аерым әйтеп үтәргә буладыр. Тамашачы шулай ук спектакль өчен махсус музыка, көйләр иҗат иткән композитор Мәсгут абый Имашевның да хезмәтенә зур бәя бирә. Премьерага Казаннан Мәдинә Маликова үзе дә килә.
Театр үзенең «Сөембикә-ханбикә» пьесасы белән Мәскәү милли театрлар фестивалендә дә, Татар мәдәният үзәгендә дә (Асадуллаев йорты) чыгыш ясый.
«Диләфрүз» театры «Сөембикә-ханбикә»не сәхнәгә куйганда, аңа ярдәм итүчеләр дә күп булган.
- Казанның Камал театрына - реквизитлар, Мәскәү татар мәдәният үзәгенә репетицияләр үткәрү өчен бүлмә бүлеп биргәннәре өчен һәм башка спонсорларга зур рәхмәтлебез, - диде очрашу вакытында Диләфрүз ханым.
Ул «Диләфрүз» театрының 25 еллыгын ничек билгеләп үтәргә җыенулары турында да сөйләде. Юбилей кичәсе октябрь ахырларында булырга тиеш икән. Ә инде ноябрь аенда диләфрүзлеләр Казанга килеп, үзләренең «Сөембикә-ханбикә» спектакльләре белән халыкара халык театрлары фестивалендә катнашырга ниятлиләр.
Без дә саубуллашканда «Диләфрүз» халык театрының алыштыргысыз директоры һәм режиссеры Диләфрүз ханым Дежуровага һәм театрның бөтен коллективына иҗади уңышлар теләдек.
Диләфрүз ХӘЙРУЛЛИНА-ДЕЖУРОВА ире Станислав белән бергә
Театр «Диляфруз»-20 лет аплодисментов
Недавно из Москвы в Казань приезжал театр «Диляфруз». Хочется высказать мне, жителю Казани, который сам много лет работает на эстраде, свое суждение о выступлении московских артистов. Козырем театра является то, что его артисты — многогранные таланты, успевшие в свои молодые годы завоевать множество призов на различных фестивалях и конкурсах. Особенно мне хочется остановиться на выступлении Алсу Хуснуллиной. Ее голос и манера исполнения импонируют мне. Ее выступление, ее песни — это рассказ о нашей привольной Родине, раздольных татарских краях, в ее голосе слышится оптимизм и жизнерадостность нашего народа. Когда же она поет песни о любви, то буквально завораживает своих слушателей. Отрадно, что она поет не только народные песни, но и песни из популярных спектаклей, в которых она играет главные роли, например, всех заворожила ее песня главной героини из драмы «Галиябану» М. Файзи, песня Майсары из «Голубой шали» К. Тинчурина и т.д.. К счастью, Алсу не единственный талант в театре. Большим успехом пользовались также выступления Наили Дусметовой, выпускницы ташкентской консерватории. Ее неповторимый голос заставил замереть зрительный зал. Юное дарование Динар Фейсханов довел многих до слез своей песней о матери, о той, кто дала нам жизнь и о которой мы порой забываем в мирской суете. Тепло были приняты публикой сценки и отрывки из спектаклей Ф. Яруллина, З. Зайнуллина и других, в которых с блеском выступила бессменный руководитель театра Каюм кызы Диляфруз ханум Хайруллина, Станислав Дежуров, Минислам Муртазин, Эльмира Валеева и др.. Гастроли театра в честь своего двадцатилетия продолжаются. Коллектив уже побывал в г. Домодедово и Ступино. На повестке дня турне по Ленинградской области, поездки в Тверь и Ярославль. Театр несет татарскую культуру в массы, в те уголки и глубинку, которые не жалуют своим приездом другие творческие коллективы. Хочется пожелать театру «Диляфруз» («Радующий») новых больших успехов в его благородной деятельности на благо татарской культуры и самобытности. От своего имени и от имени зрителей хочу поблагодарить труппу за тот праздник, который они подарили нам и пригласить ее в Казань на следующие выступления. Радостно слышать татарское слово и татарскую песню из уст молодежи. Мне, как декламатору, который много лет читает стихи татарских поэтов на эстраде, это особенно отрадно.
Айрат АРСЛАНОВ, Народный артист Татарстана и России.
Татарский мир Доньясы №8 2006г
Write a comment
Мухамметшин Максут(Шубино-Москва) (Sunday, 29 August 2010 09:28)
Исенмесез уважаемая Диляфруз апа!
Я уже сказал Вам и в адрес Вашего театра слова благодарности в день концерта Ф.Динара 20 февраля 2010г. После прочтения данной статьи, где коротко отмечены Ваши жизненный путь и деятельность на сцене,мне действительно стало гордо за Вас.
Спасибо Вам, что Вы есть. Спасибо за нашего Динара. Успехов в жизни и в творчестве. Семейного и женского счастья.Успехов Вашему коллективу.
С нетерпением ждем очередного концерта Динара и Ваших выступлений.